Op 26 augustus was het Wereldhondendag. Deze jaarlijkse dag is in 2004 ontstaan in de Verenigde Staten, maar wordt tegenwoordig wereldwijd gevierd. Speerpunten op deze dag zijn onder meer het bevorderen van de adoptie van honden uit asielen en het waarderen van het gezelschap en de loyaliteit die honden de mens bieden.
Ook in Nederland werd extra aandacht besteed aan de circa twee miljoen trouwe viervoeters die ons land rijk is. Zo deed de Koninklijke Hondenbescherming een onderzoek, waaruit blijkt dat 40% van de hondeneigenaren bij thuiskomst eerst de hond een knuffel geeft en pas daarna de partner gedag zegt. Het toont de sterke band die er tussen mens en hond is ontstaan.
Ook wij willen nog even stilstaan bij Wereldhondendag en bespreken twee bijzondere hondenrassen die uit onze eigen Friese provincie stammen: de stabijhoun en de wetterhoun.
De stabij
Onze stabijhoun is een echte ‘autochtoon’, afkomstig uit het Friese Woudengebied. Vermoed wordt dat hij afstamt van de spaniël, die in de 16e eeuw tijdens de Spaanse bezetting in het noorden terechtkwam. Vanaf de 19e eeuw werd de stabij gehouden door boeren, die het zich niet konden veroorloven om meerdere honden te houden, en op zoek waren naar een allroundhond. En de stabij was van alle markten thuis. Het was een goede jager, die gebruikt werd voor de jacht op mollen, vogels en zelfs vossen. Wat dat betreft, zou hij op online gokkasten het hoofdpersonage kunnen zijn in het bekende Dog House – Royal Hunt. Maar naast zijn kwaliteiten als jachthond bleek de stabij ook een betrouwbare waakhond die het erf vrijwaarde van ongewenst bezoek.
Tot aan de jaren 60 van de vorige eeuw was de stabijhoun alleen in Friesland bekend, en werd voornamelijk gehouden door boeren en jagers. Pas sinds de jaren 60 is de stabij ook in de rest van Nederland bekender geworden, en wordt hij ook als gezelschapshond gehouden. De kleur van de vacht is bruin, zwart of oranje met witte aftekening, vaak voorzien van spikkels. Met een hoogte van 50 centimeter is de stabij een middelgrote, krachtig gebouwde hond.
Friese koppigheid
De stabij is een vriendelijke, aanhankelijke huisgenoot. Maar zijn Friese afkomst zorgt er wel voor dat hij een eigen wil heeft en niet altijd meteen gehoorzaam is. Hij heeft dan ook een consequente opvoeding nodig. Ook is bij de stabij, meer dan bij de wetterhoun, duidelijk te merken dat hij oorspronkelijk een jager en boerenhond is. Deze viervoeter is behoorlijk onderzoekend en gaat graag zelf op onderzoek uit. Daarnaast heeft hij veel beweging nodig, en zoekt hij een baas die graag van lange wandelingen houdt. Vanaf het begin van deze eeuw is de stabij ook in het buitenland steeds geliefder, en groeit hij langzaam uit tot een succesvol Fries exportproduct. Met name in Scandinavië komt hij steeds vaker voor, net als in de Verenigde Staten (dankzij geëmigreerde Friesen).
De wetterhoun
De wetterhoun is net als de stabij een echte Friese hond, afkomstig uit het merengebied. Ook hij was aanvankelijk een boerenhond, die vooral werd ingezet bij de jacht en als waak- en erfhond. De naam ‘wetterhoun’ betekent dan ook waterhond, aangezien hij vooral werd ingezet bij de jacht op waterwild.
Qua uiterlijk is de wetterhoun uniek, want hij lijkt nauwelijks op andere hondenrassen. Dat komt vooral door de krulvacht. Behalve de kop en poten is hij volledig bedekt met dikke krullen. Daarom staat hij ook wel bekend als de Friese krulhaar. Hij wordt zo’n 60 centimeter hoog en weegt rond de 30 kilo, waarmee hij ietsje groter is dan de stabij. Qua kleur is het merendeel van de honden zwartbont of bruinbont, waarbij de poten en buik overwegend wit zijn. Ook zijn er volledig bruine en zwarte exemplaren.
De wetterhoun is een rustige hond met een lief karakter, en kan goed overweg met kinderen. In vergelijking met de stabij heeft de wetterhoun nog meer behoefte aan lichamelijke beweging en buiten zijn. En ook de wetterhoun heeft nog weleens een eigenzinnig karakter. Wanneer hij wordt geroepen, maakt hij graag eerst onverstoorbaar af waar hij mee bezig is, om zich daarna bij zijn baas te voegen. Hij verliest zijn baasje echter geen moment uit het oog.
Twee unieke Friese rassen
In het begin van de twintigste eeuw dreigden zowel de wetterhoun als de stabij te verdwijnen. Dit omdat de twee Friese rassen te vaak met elkaar werden gekruist. Er werd een vereniging opgericht om de rassen gescheiden te laten voortbestaan. Dat had succes; tegenwoordig zijn er wereldwijd zo’n 6000 stabijs en 1500 wetterhounden.
Dat de stabij en wetterhoun steeds populairder worden, is niet zo gek; het zijn namelijk trouwe en aanhankelijke gezinshonden. Vanwege zijn intelligentie en oorsprong dient de hond wel voldoende geestelijke én lichamelijke uitdaging te krijgen en hebben ze zeker een consequente opvoeding nodig. Een puppycursus is bij hen bijna een vereiste. Voor meer informatie kun je terecht op de website van de NVSW (Nederlandse rasvereniging voor stabij- en wetterhounen).