De stad is uitgelaten. Bijna 15.000 supporters huldigen de club op een stampvol Oldehoofsterkerkhof. Ineens voel je dat Cambuur écht van de stad is. De ontknoping van de competitie was dan ook legendarisch geweest. Het moest allemaal gebeuren op 3 mei, de afsluitende dag van het seizoen en in de ochtend had Volendam nog meer punten dan SCC. Sterker: Cambuur was dat hele seizoen geen enkel moment koploper geweest. Toch gebeurde het die avond: Volendam verloor verrassend van Go Ahead Eagles en Cambuur won van Excelsior. En toen was het gewoon gebeurd; Cambuur kampioen.
In het feestgedruis daar onder de Oldehove wordt Henk de Jong gevraagd hoe hij dat wondertje met zijn team voor elkaar heeft gekregen. “Hoe dat komt?” schreeuwt Henk in de microfoon, “Dat komt omdat ik iedere wedstrijd twaalf man op kan stellen. En daar staan ze!” Hij wijst naar de uitzinnige menigte. Wie er bij was voelde al: die unieke relatie tussen publiek en deze man gaat nooit meer stuk. En dat is uitgekomen, want Henk de Jong wordt in Leeuwarden nog altijd op handen gedragen.
In het onlangs verschenen boek ‘HENK, één met de twaalfde man’ komt dat allemaal heel mooi naar voren. ‘Met het boek bedankt Henk de Jong spandoekenmakers en stewards, mensen in de kassa's en de vrouwen van de koffie, de harde kern, de kinderen in de line up en hun opa’s en oma’s die vaak al jaren op de tribune bij Cambuur zitten’, aldus een Pr-tekst van de uitgever. Maar het boek is veel meer dan een uitvoerig dankwoord. Het is een ode aan de passie voor voetbal en dan vooral de passie zoals de doorsnee voetbalsupporter het beleeft. Juist dát maakt Henk de Jong zo uniek; hij weet precies wat een supporter voelt. Hij begrijpt hoe primitief die emoties vaak zijn, maar tegelijkertijd: hoe velen van ons dat graag naar boven laten komen, door middel van sport en clubbeleving.
Wie het boek leest zal opmerken dat Henk – toch een erg succesvolle trainer – nauwelijks een woord vuil maakt aan spelsystemen, tactiek, techniek, mentale weerbaarheid of nog diepere zaken waarmee menig trainer zichzelf graag positioneert als een subliem en eigentijds manager. Henk praat alleen over alles wat bij hem persoonlijk emotie oproept en is daarbij niet bang om sentimenteel te zijn: ouders, kinderen, het huwelijk, de liefde tussen vrienden en de soms razende emotie van de harde voetbalsupporters.
Of het veel nieuwe inzichten oplevert? Dat is de vraag. What you see is what you get bij Henk de Jong en het boek sluit daarbij keurig bij aan. Het siert schrijvers Ate de Jong en Radboud Droog overigens dat ze zichzelf zo slim buiten het boek hebben kunnen houden. In dit boek lijken zij niet voor te komen; het is een monoloog van Henk de Jong zèlf. En daar kom je als liefhebber voor, want zo lekker als het is om naar Henk de Jong te luisteren tijdens een interview voor TV; zo lekker leest óók het boek weg. Je hóórt Henk gewoon praten. Goed geschreven, dus.
Een diepere betekenis heeft het niet, maar men mag zich afvragen: is er dan nog iets diepers in het leven dan ouders, kinderen, liefde, vrienden en…voetbal? Waarschijnlijk niet. Dan is er nog zoiets als ‘momentum.’ We leven in een tijd dat professioneel voetbal steeds meer wordt gedomineerd door buitensporige exposure en daarmee buitensporige hoeveelheden geld en in het kielzog daar weer van: weerzinwekkende poenerigheid, ijdeltuiterij en oneerlijkheid. In zo’n tijd is het heerlijk verfrissend om een voetbalboek te lezen dat niet over voetbal gaat. ‘HENK, een met de twaalfde man, gaat over het leven zélf. En daarom is het een ontroerend boek. Zonder twijfel een must read voor de fans. Maar waarschijnlijk ook leerzame stof voor iedere sponsor, voetbalbestuurder of omhoog gevallen toptalent met miljoenen op de bank die – verblind door al die aandacht – dreigt te vergeten waar het allemaal ook al weer om draaide.
