Om het 100-jarig jubileum van Dada in Drachten te vieren, komt deze kunststroming weer tot leven in Museum Dr8888 en tijdschrift ‘de Moanne’. Tot eind oktober is de expositie ‘EIN PARADIES FÜR DIE NEUE KUNST – Kurt Schwitters in Dr8888’ te zien, bij de Museumnacht is de zogeheten dada-veldtocht in reprise en ‘de Moanne’ staat volledig in het teken van dada toen en nu.
In samenwerking met Museum Dr8888 besteedt ‘de Moanne’ een complete editie aan het onderwerp: over de geschiedenis, maar vooral ook hedendaagse reacties op toen door kunstenaars, dichters, fotografen en journalisten. Vanzelfsprekend, want de kunstgeschiedenis in Drachten is een van de allersterkste kunstverhalen die onze provincie rijk is. In de regiomarketing wordt vooral ingezet op de Friese relatie met M.C. Escher, Alma Tadema en Rembrandt van Rijn. Maar Escher verliet Leeuwarden al rond zijn vijfde. En hoewel Alma Tadema tekenlessen kreeg in Leeuwarden, verliet hij ons land al op zijn zestiende. Het belangrijkste Friese wapenfeit van Rembrandt is zijn huwelijk in Sint Annaparochie met de in Leeuwarden wonende Saskia Uylenburg. De Duitse Kurt Schwitters (1887-1948 ), de Nederlandse Theo van Doesburg (1883-1931) en de Friese broers Thijs (1877-1947) en Evert Rinsema (1880-1958) hebben belangrijke kunstsporen achtergelaten in Drachten die tot op de dag van vandaag te zien zijn, zoals in de kleurige woningen van de Papegaaienbuurt en de glas-in-loodramen van het oude lts-gebouw. De drie waren bevriend en kwamen zo tot een rijke kruisbestuiving van ideeën voor tekst, meubels, architectuur en beeldende kunst, collages bijvoorbeeld.
De dadamoanne ‘Make Dr8888 dada again’
Deze speciale editie staat volledig in het teken van dadaïsme. Zo zijn er hedendaagse dichters die in tekst en beeld een gedicht maken, is er een interview met de cavia van Kurt Schwitters en is ChatGPT aan zet. Natuurlijk is er ook aandacht voor de expositie, geschiedenis en achtergrond van een van de sterkste en grootste internationale kunstverhalen van Fryslân.
Expositie
In de expositie ‘EIN PARADIES FÜR DIE NEUE KUNST – Kurt Schwitters in Dr8888’ ontmoeten de dadaïsten van toen hedendaagse kunstenaars die reageren op de kunststroming die zich laat kenmerken door anti-kunst, absurdisme, humor en het tot kunst maken van dagelijkse objecten. Naast origineel werk van Kurt Schwitters, Paul Citroen, Man Ray en Friese tijdgenoten als Cesar Domela en de broers Rinsema is er nieuw werk van Marleen Stoelwinder, Marlies Mulders, Anne Feddema, Sebastiaan Peets, Machiel Braaksma en Marten Winters te zien. Net als Kurt Schwitters, die zei dat ‘onbruikbaar materiaal niet bestaat’, heeft Winters een hedendaagse Merzbau (collage) gemaakt in het museum, gebouwd met bestaand en afgedankt materiaal, verzameld onder de inwoners van Drachten. Het ‘onbruikbare materiaal’ bestaat uit honderden voorwerpen, zoals bijvoorbeeld een broodtrommel, hardloopschoen, onderzetter en soldaatje.
Bonte avond
Honderd jaar geleden besloot Kurt Schwitters in Drachten zijn beroemde ‘dada-veldtocht’ met een dadaïstische voorstelling in Hotel de Phoenix. Het was de laatste in een lange reeks. De man blafte, droeg zijn hele Ursonate voor en liet andere absurdistische (klank)gedichten horen. Sommige mensen in het publiek waren in shock, anderen enthousiast en weer anderen boos.
In dit Dr8ster dadajaar kan het antwoord op die bijeenkomst natuurlijk niet uitblijven! Daarom is er op 30 september, tijdens de Museumnacht, in Museum Dr8888 een bonte avond met verrassende en experimentele optredens van dichters en performers van binnen en buiten Fryslân. Op deze avond is natuurlijk ook Museum Dr8888, inclusief de museumwoning het Van Doesburg-Rinsemahuis, opengesteld.
