“De energietransitie is één van de grootste maatschappelijke opgaves uit onze geschiedenis. In een kort tijdsbestek moeten we overschakelen van fossiele brandstoffen naar volledig duurzame energie. We hebben iedereen nodig om deze enorme transitie voor elkaar te krijgen. Het is twee voor twaalf als we onze doelstellingen willen halen en versnelling van de energietransitie is op dit moment dus urgenter dan ooit.” Aan het woord Cor van de Haar, sinds eind 2018 directeur van Ekwadraat uit Leeuwarden. Ekwadraat helpt en begeleidt ondernemers en overheden bij het realiseren van hun duurzame vraagstukken, maar ziet talloze angels en voetklemmen op de weg naar een duurzame toekomst in de vorm van een gebrek aan keuzes en daadkracht. Wij doken in de vorm van een viertal vragen samen met hem dieper in deze materie.
Kun je een korte beschrijving geven van het probleemgebied?
Even een stukje achtergrondinformatie: in het klimaatakkoord van Parijs hebben 194 landen in 2015 afgesproken om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen voor 2050 met 100% te reduceren ten opzichte van het jaar 1990. Op Europees niveau zijn deze ambities uitgewerkt in de ‘Europese Green Deal’ en vastgelegd in een Europese klimaatwet, met daarin ook opgenomen een nieuwe, ambitieuzere doelstelling voor de netto reductie van de uitstoot van broeikasgassen: in 2030 minstens 55% minder uitstoot.
Om Europa voor 2030 onafhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen, te beginnen met gas, heeft de Europese Commissie onder de noemer ‘REPowerEU’ een plan gemaakt. Een snellere inzet van hernieuwbare energiebronnen is een van de belangrijkste pijlers onder dit plan. Denk aan sneller windmolens bouwen op zee, meer zonnepanelen realiseren, waterstofontwikkelingen versnellen en extra investeren in biogas. Dat laatste is dan met name biomethaan, als duurzaam alternatief voor aardgas.
Wat is het kernprobleem voor Nederland?
Het huidige Kabinet onderschrijft deze doelen voor Nederland in haar coalitieakkoord en zet onder meer in op versnellen van de inzet van onder meer groene waterstof en groen gas, energie-efficiëntie en andere alternatieve energiebronnen. Dat is goed nieuws, zeker omdat er wordt ingezet op een brede mix van duurzame energiebronnen! Maar tegelijkertijd zien we dat er op dit moment door betrokken partijen geen concrete investeringsbesluiten kunnen worden genomen, omdat de wet- en regelgeving onvoldoende aansluit bij de doelen en de urgentie van de energietransitie. Daardoor krijgt de transitie naar een klimaatneutrale wereld een stroperig karakter.
Hoe kan dat volgens jullie beter?
Ik leg het even puntsgewijs uit:
- Nationale regie en eenvoudige, duidelijke en snellere vergunningsprocedures.
- Denken in oplossingen en niet voor elke oplossing een probleem, extra procedures of nieuwe regels en voorwaarden zoeken. De kern is dat we een groot maatschappelijk probleem hebben, dat we samen met voorrang moeten oplossen.
- Het klimaatprobleem houdt niet op bij onze landsgrenzen of soms zelfs bij provinciegrenzen. Wij pleiten daarom nadrukkelijk voor meer samenwerking en interactie vanuit ‘the good of the whole’. Niet ‘wij versus zij’, maar schouder aan schouder staan vanuit de Europese gedachte zonder binnengrenzen.
- Aanpassing van de huidige verrekening van exploitatiebijdragen. Deze is onvoldoende toegespitst op veranderende omstandigheden. Wij pleiten voor een herijking van dit subsidie-instrument daar waar het gaat om de afrekenmethodiek in jaren van hoge en zeer lage energieprijzen en majeure kostenaanpassingen gedurende de looptijd van een project.
Concluderend?
Keuzes maken en daadkracht tonen!
