Een unieke Friese samenwerking geeft de regionale biobased (land)bouweconomie een krachtige impuls. Dankzij de Fryske Vezelhennepdeal isoleren woningcorporaties, samen met meer dan 20 Friese bouwers, de komende drie jaar ruim duizend woningen met lokale vezelhennep. Loraine Westerneng (GreenInclusive) en Jacob Blom (Accolade) over de deal die een Friese vezelhennepfabriek mogelijk maakt.
“De Fryske Vezelhennepdeal verenigt ons, GreenInclusive, samen met boeren, corporaties, bouwers en onderhoudspartijen”, legt ketencoördinator Loraine Westerneng uit. Vereniging Circulair Friesland faciliteerde de totstandkoming. Doel: de toepassing van Friese vezelhennepisolatie (Hempwool) opschalen. “Zo steunen we de Friese landbouw als grondstoffenleverancier en realiseren we een lokale productielocatie in Drachten”, zegt Westerneng. Haar bedrijf, GreenInclusive, zoekt actief naar oplossingen die klimaatdoelen en de landbouwtransitie verbinden.
Het bedrijf ziet grote kansen in biobased bouwmaterialen uit de eigen regio. “We streven naar meer grondstoffenzekerheid, minder afhankelijkheid van fossiele import en een duurzame match met de bouwsector, die ook voor een grote opgave staat”, aldus Westerneng. “Door lokaal vezelhennep te telen, en te verwerken en te verwaarden, creëren we economische en ecologische winst voor Friesland.” De samenwerking kreeg vorm binnen het netwerk van Circulair Friesland.
Regionale samenwerking als motor
Voor woningcorporatie Accolade was deelname een logische keuze, vertelt Jacob Blom, adviseur innovatie en duurzaamheid. “We moeten onze bijna 16.000 woningen verduurzamen richting 2050”, zegt hij. “Isoleren met biobased materiaal zoals Hempwool draagt daaraan bij, verlaagt de energierekening van bewoners én slaat CO2 op.” Accolade gebruikte al vlasisolatie, maar de Friese vezelhennep bood meerwaarde.
“Het lokale aspect is ijzersterk”, benadrukt Blom. “De hennep groeit hier, wordt straks lokaal verwerkt en belandt in onze woningen.” Naast duurzaamheid en energiebesparing noemt hij een gezonder binnenklimaat en betere hittewering als voordelen. “Wat ook meewoog, waren de sociaal-maatschappelijke plussen: een nieuw verdienmodel voor Friese boeren en een impuls voor de lokale en sociale werkgelegenheid.”
Lokale impact geeft doorslag
Het overtuigen van de zes vaste onderhoudspartners van Accolade en de eigen organisatie vergde enige inspanning. “Een commitment voor drie jaar vastleggen was nieuw en best spannend”, erkent Blom. “Maar het verhaal klopt gewoon: dit is goed voor de boeren, de lokale economie en het klimaat. Daar heb ik steeds op gehamerd.” Uiteindelijk sloten alle partners aan, naast drie andere Friese corporaties en diverse bouwbedrijven.
Meer dan dertig partijen doen nu mee. “Het mooie is de collectieve kracht”, zegt Westerneng. “Iedereen draagt een steentje bij, en samen creëren we een substantieel volume.” Dit gezamenlijk optrekken versnelt ook het leerproces. “Biobased (ver)bouwen is voor velen nog nieuw. Nu delen we kennis over bijvoorbeeld verwerking en bouwdetails in kennissessies. Dat maakt het leren efficiënter en leuker.”
Van deal naar Friese fabriek
De deal garandeert afname voor de isolatie van minimaal duizend woningen (renovatie en nieuwbouw) in drie jaar. “Dit volumecommitment van de markt gaf ons de zekerheid om te investeren in een eigen productiefaciliteit in Drachten”, legt Westerneng uit. De bouw van deze fabriek is onlangs gestart. Nu wordt de lokaal geteelde hennep nog in het Verenigd Koninkrijk verwerkt tot Hempwool.
De fabriek in Drachten completeert straks een unieke, volledig regionale keten – van Friese akker tot Friese woning. “Dat betekent een kortere keten, minder transport en meer lokale werkgelegenheid. Het is dan ook een fabriek van alle betrokken partijen”, stelt Westerneng. Friese boeren staan te trappelen; er is een wachtlijst om het hennepgewas te telen, dat goed past in diverse bedrijfsvoeringen.
De Fryske Vezelhennepdeal blijkt op meerdere fronten een katalysator: “Dit ecosysteem dat we bouwen, genereert nieuwe initiatieven”, ziet Blom. “Zoals de biobased mbo-, hbo- en wo-opleidingen die Circulair Friesland met vijf noordelijke scholen ontwikkelt.”
www.greeninclusive.nl
www.accolade.nl ■
