Met de komst van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in 2024 is een nieuw tijdperk aangebroken. Waar voorheen gemeenten verantwoordelijk waren voor bouwcontroles, houden nu onafhankelijke kwaliteitsborgers toezicht. Kwaliteitsborging Friesland is één van hen. Ondernemers Jaap Zijlstra, Hendrik Sterk en Tjeerd Haike Kingma combineren jarenlange ervaring met een passie voor bouwkwaliteit.
“Wij kennen elkaar van ons werk bij de gemeente”, vertelt Tjeerd Haike. “Met de invoering van de wet kwaliteitsborging verplaatst de toetsing aan de bouwtechnische eisen van een bouwwerk, van de gemeente naar een onafhankelijk kwaliteitsborger. Eerst alleen nieuwbouw, later ook verbouw. Wij zijn met elkaar in gesprek gegaan toen eenmaal duidelijk werd dat de wet per 1 januari 2024 zou worden ingevoerd, een mooie kans om onze expertise anders te gaan inzetten.”
Eind 2023 richtten ze samen Kwaliteitsborging Friesland op, ze behoren nu tot de zeventig erkende kwaliteitsborgers in Nederland. Hun werk: controleren of bouwwerken voldoen aan de wettelijke eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en duurzaamheid.
Van tekening tot oplevering
De wet kwaliteitsborging kent zogenaamde gevolgklassen, op dit moment alleen voor bouwactiviteit vallend onder gevolgklasse één. Een paar voorbeelden hiervan zijn, woningbouw, bedrijfspanden, fiets/voetgangersbruggen en kademuren.
Kwaliteitsborging Friesland toetst de bouwplannen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL) en volgt de uitvoering nauwlettend. “We kijken naar constructieve veiligheid, brandveiligheid, energieprestaties en andere technische eisen”, legt Jaap uit. Waar voorheen meer aan de voorkant werd getoetst, is het onder de Wkb meer tijdens de bouwfase en sturen wij bij waar dat nodig is.”
Elk project begint met een intake. “We controleren of de tekeningen compleet zijn en of het bouwplan toetsbaar is”, vertelt Jaap. “Ontbreekt er iets, zoals een brandoverslagberekening, dan nemen we dat op in het borgingsplan. Tijdens de bouwfase vragen we bewijsstukken op om vast te leggen dat alles volgens de regels gebeurt. Aan het einde van het bouwproject controleren we of alle risico’s zijn wegnomen. Is dat zo, dan geven we een verklaring af.”
Ruimte voor de aannemer
Een kwaliteitsborger controleert op basis van een toegelaten instrument voor kwaliteitsborging, zeg maar een methode. Het beschrijft op welke manier het toezicht moet worden ingericht en uitgevoerd. Ze werken met het instrument KGW: Instrument Kwaliteitsborging Garantiewaarborg. “Dit instrument biedt vrijheid in de manier van werken”, zegt Tjeerd Haike. “Aannemers kunnen hun eigen werkwijze behouden, wij lopen als het ware langs de lijn als grensrechter. We veranderen de bouw niet, we bewaken alleen de regels.”
Diversiteit in projecten
“We werken aan heel diverse projecten, van particuliere woningen tot civiele werken zoals bruggen en kademuren”, zegt Hendrik. Het werkgebied strekt zich uit van de Friese eilanden tot in Gelderland. Opdrachtgevers zijn architecten, bouwkundig adviseurs, gemeenten, aannemers en particulieren.
De samenwerking tussen de drie verloopt soepel. “Bij grotere projecten is het handig als twee van ons betrokken zijn. Zo weten we altijd wat de stand van zaken is. Bovendien benutten we voortdurend elkaars expertise”, aldus Hendrik.
Kennis uit de praktijk
“Onze ervaring, ook vanuit gemeentelijke functies, komt goed van pas”, zegt Hendrik. Jaap vult aan: “De bouwregelgeving verandert, maar de praktijk blijft hetzelfde. Wij controleren of de kwaliteit die op papier beloofd wordt, echt wordt geleverd.”
Aannemers waarderen hun aanpak, door duidelijkheid te scheppen weten de bouwers wat er van hen verwacht wordt, en als er iets niet duidelijk is, dan is een telefoontje zo gedaan. Ze weten waar ze aan toe zijn. Bovendien gaat het proces vaak sneller dan voorheen. Als alle stukken compleet zijn, kunnen wij binnen twee weken een compleet plan opleveren.”
Ook gemeenten weten Kwaliteitsborging Friesland steeds beter te vinden. Jaap bevestigt: “We worden regelmatig gevraagd om presentaties te geven over hoe kwaliteitsborging in de praktijk werkt.”
Betrokken en betrouwbaar
De drie ondernemers omschrijven hun aanpak als nuchter en transparant. “We doen wat we zeggen”, zegt Hendrik. “We zijn makkelijk benaderbaar en houden de lijnen kort. Dat waarderen mensen.”
Tjeerd Haike herinnert zich een project op een van de eilanden: “De particuliere opdrachtgever was aanwezig bij de bouw en zei: ‘Ik vind het goed dat jij hier bent. Ik wil waar voor mijn geld, en het stelt me gerust dat iemand erop toeziet dat alles goed wordt uitgevoerd.’ Dat zegt alles over onze rol en betrokkenheid.”
www.kwaliteitsborging-friesland.nl
Tjeerd Haike Kingma (36)
“Ik heb Bouwkunde gestudeerd en bij verschillende gemeenten gewerkt als vergunningverlener en toezichthouder. In 2019 ben ik daarnaast voor mezelf begonnen. Toen ik hoorde over de Wkb, dacht ik: daar past mijn expertise goed bij.”
Jaap Zijlstra (37)
“Ik ben bouwkundig opgeleid en heb bij adviesbureaus en gemeenten gewerkt. Daar heb ik veel geleerd, bijvoorbeeld op het gebied van brandveiligheid. Toen duidelijk werd dat de Wkb het werkveld zou veranderen, ben ik ook deels voor mezelf begonnen.”
Hendrik Sterk (54)
“Ik ben opgeleid als bouwkundige en ben jaren in de bouw werkzaam geweest, ik ken het jargon. In 2006 ben ik begonnen bij gemeente Tytsjerksteradiel en later bij de werkmaatschappij Achtkarspelen & Tytsjerksteradiel. Eerst als toezichthouder bouw en later ook brandveiligheid, een gecombineerde functie dus. Van die ervaring heb ik nu veel profijt.”