Is er een grootschalige bouwcrisis aan de gang, of ligt dat genuanceerder? Hoe staat uw onderneming hierin?
Gerrit de Vries: ”Je kunt wel spreken van een crisis, je merkt dat het in de markt wat rustiger is; iedereen in de sector heeft daar last van. Wij zien het uiteraard ook graag anders, alleen hebben we er weinig invloed op. Voor onze sector zijn wij afhankelijk van andere partijen en als deze stil staan kunnen wij ook niet verder.”
Gerben Sloothaak: “Grootschalige crisis? Volgens mij ligt dat een stukje genuanceerder en kan je dat niet over een gehele sector zeggen. Natuurlijk zijn er uitdagingen waar je weinig invloed op kan uitoefenen en die het werk lastig maken. Noem bijvoorbeeld de schaarste aan kundig personeel op elk niveau. Zonder goed opgeleide vakmensen kun je nooit fantastisch werk of productie leveren. Ik denk dat dát nog de grootste uitdaging is voor de bouw.”
Mart Eerligh: “Er zijn ook kansen. Er is natuurlijk wel een woningcrisis en tegelijk een overschot aan kantoorgebouwen en winkelpanden. Ook is er de infrastructuur met achterstallig onderhoud. Kortom: genoeg werk voor de Bouw en INFRA voor de komende vijf jaar.”
Albertus Boonstra: “Wij merken de coronacrisis vooral doordat opdrachten vanuit de installateurs enigszins vertragen.”
De coronacrisis, stikstof, PFAS, woningtekort… Is het nog prettig om in de bouwsector te werken?
Gerrit de Vries: “Het is zeker prettig om in deze sector te werken. Wat de ontwikkelingen betreft is het even afwachten wat er allemaal verder staat te gebeuren rondom corona, PFAS en de stikstof maatregelen. We merken wel dat de markt weer aantrekt, maar we zijn nog niet op het niveau van voor de corona.”
Gerben Sloothaak: “De bouw- en infra is een fantastische sector om in te werken. Elk project heeft impact op de leefomgeving en is tastbaar. Corona, stikstof, woningtekorten laten zien dat de branche flexibel moet zijn en innovatie moet stimuleren. Slimmer bouwen en vooral samenwerking uitbouwen in de gehele keten; of het nu gaat om bouw of om infraprojecten. Als adviesbureau helpen wij onze klanten om out off the box te denken als het gaat om contractvorming en aanbestedingen, om de geschikte bouwer te vinden voor het project.”
Mart Eerligh: “Het is zeker een leuke sector! Wij zijn een stichting die bestuurd wordt door de aannemers zelf. Wij hebben de opdracht om zoveel mogelijk leerlingen aan te leveren voor diverse functies in de Bouw, zoals metselaars, timmermannen, tegelzetters of voegers. Er is voor iedereen nog voldoende leuk werk in de bouw.”
Albertus Boonstra: ”Uiteraard is dat nog boeiend. Corona en de vraag naar ventilatie en een goede luchtkwaliteit bieden bovendien mogelijkheden voor onze huidige- en toekomstige oplossingen.”
Wat is uw verwachting voor 2021?
Gerrit de Vries: “Wij zien gebeuren dat de bouwsector eind 2020 weer aantrekt ten opzichte van het eerste halfjaar. Echter zullen we hiermee niet de opgelopen achterstanden bij kunnen werken. Voor 2021 verwachten we dat de bouw een mooie inhaalslag zal maken, al zal het wel wat tijd vergen voordat de markt weer helemaal is gestabiliseerd.”
Gerben Sloothaak: “De vraag is groot; of het nu gaat om de bouw van woningen of het vervangen van verouderde infrastructuur. Als wij met z’n allen werken aan een gezonde sector en innovatie toejuichen moet 2021 zeker positief eindigen.”
Mart Eerligh: “De politiek ziet gelukkig in dat het investeren in nieuwbouw, verbouw en isoleren voordelen op drie fronten oplevert: werkgelegenheid, huisvesting en energietransitie. Alle seinen staan wat dat betreft op groen. Het goedkeuren van projecten en het afgeven van vergunningen kan wat vertraging opleveren, maar ook daar vertrouwen wij op de medewerking van de overheid, ook in 2021.”
Albertus Boonstra: “Moeilijk te voorspellen. Dit is onder andere afhankelijk van de eventuele vertragingen die we in verband met de coronacrisis kunnen oplopen.”
In hoeverre spelen verduurzaming en innovatie een rol bij jullie? Is het inmiddels een integraal onderdeel van het bedrijfsproces?
Gerrit de Vries: “Digitale innovatie speelt bij ons een grote rol in het gehele proces. Bij het opnemen van de asbestinventarisatie wordt zoveel mogelijk gedigitaliseerd. Dit werkt voor ons efficiënter en beperkt fouten bij invoering. Voor de klant bespaart dit tijd en zo ook de kosten.”
Gerben Sloothaak: “Wij zijn een adviesbureau en geen bouwer. Maar we zijn wel iedere dag bezig met de vraag hoe wij processen efficiënter kunnen organiseren en klanten kunnen helpen bij vraagstukken over circulariteit en duurzaamheid. Door dit een plek te geven in contracten en aanbestedingen stimuleren wij de traditionele markt om andere materialen, oplossingen of werkmethoden toe te passen die passen bij de ambitie van morgen. Daarnaast spelen wij een rol bij de kwaliteitsborging van bouwprojecten en daar is veel efficiëntie te bereiken met digitale middelen. In het kader van de Wet kwaliteitsborging moet de bouw ‘aantoonbaar’ goed zijn en moet je dat als aannemer kunnen laten zien. Een mooie uitdaging waar wij graag bij adviseren.”
Mart Eerligh: “Duurzaamheid en digitale innovatie staan bij ons zeker hoog op de agenda. De coronacrisis heeft nogmaals de noodzaak hiervan aangetoond. Begin volgend jaar starten de leerling/werknemers (veel leerlingen in de bouw zijn zowel student als werknemer, red.). met het werken met de tablet. De instructeur gaat meer richting coach en de opdrachten, denk aan bouwtekeningen met instructies, zijn digitaal. Ook de trajectmap die door de ROC’ s per leerling wordt aangemaakt is tegenwoordig digitaal. Duurzaamheid is uiteraard ook niet meer weg te denken. Zo krijgen ze bijvoorbeeld training in luchtdichtbouwen en andere vormen van duurzaam bouwen.
Albertus Boonstra: “Dit is een wezenlijk onderdeel van onze producten en ons bedrijfsfilosofie.”
Op welke recent bouwproject bent u het meest trots, en waarom?
Gerrit de Vries: “Ik ben trots op de vele projecten die wij de afgelopen periode met ons team hebben uitgevoerd. Met name bij de werken die wij gezamenlijk met ons bedrijfsonderdeel FIND Inspecties en Analyses hebben kunnen uitvoeren konden wij een compleet advies leveren aan onze opdrachtgever. Mooi dat wij dat kunnen bieden als geaccrediteerd bedrijf.”
Gerben Sloothaak: "Op een bouwteamaanbesteding in de gemeente Delfzijl. Hier hebben wij in gezamenlijkheid met de gemeente, bewoners en de landschapsarchitect een aannemer geselecteerd en gecontracteerd voordat het ontwerpproces van start ging. Zo had je direct alle kennis in huis om het project samen met de bewoners en stakeholders goed vorm te geven. Deze vormen van bouwteams zien wij gelukkig steeds vaker.”
Mart Eerligh: “De leerling/werknemers hebben een mooie kapschuur achter ons pand gebouwd met de toepassing van pen- en gatverbindingen. Naast de nieuwste technieken hebben ze bewezen ook het ‘oude’ ambacht nog te begrijpen. Maar vooral het enthousiasme van de jongens; dat was misschien nog wel het mooiste aan het project.”
Albertus Boonstra: “De regeltechnische installatie in het hoofdkantoor van Dura Vermeer en MFA Wijert te Groningen.”
Even een blik vijf jaar in de toekomst. Welke ambities koestert u voor uw onderneming?
Gerrit de Vries: “Over vijf jaar zal FIND Bedrijven, waarmee ik bedoel: FIND Asbestinventarisatie B.V. en FIND Inspecties en Analyses B.V., nog zeker een belangrijke speler zijn. Naast asbest verdiepen we ons in een uitbreiding met FIND Bodemadvies en Chroom-6. Ons doel is om een zo volledig mogelijk pakket aan te kunnen bieden, zodat we de klant geheel kunnen blijven ontzorgen.”
Gerben Sloothaak: “Onze ambitie is om het expertisebureau in Noord-Nederland te zijn op het gebied van contractering en projectmanagement voor bouw- en infra. Met focus op innovatieve ideeën, omgevingsmanagement, kwaliteitsborging en met altijd onze kernwaarden op de voorgrond. Betrokken, flexibel, kennisdelling en bovenal mensgericht.“
Mart Eerligh: “Wij zijn bezig de samenwerking met de Friese ROC’s en vmbo-scholen te versterken. Het is daarbij belangrijk dat de leerling centraal blijft staan. Wat zijn de individuele mogelijkheden en ambities? Het is belangrijk om vanaf het begin van de opleiding al te kijken naar de doorgroeimogelijkheden en inzicht te geven in alle verschillende beroepen in onze sector. Het zou mooi zijn als de Friese bouwopleiding als voorbeeld van samenwerking kan dienen voor Bouwend en Opleidend Nederland, want samen bereiken we meer dan ieder voor zich.”
Albertus Boonstra: “Mijn ambitie is dat we gestaag blijven groeien en enkele regionale kantoren in Nederland kunnen openen.”
De gespreksgenoten
Gerrit de Vries – Manager
Naam bedrijf: FIND Asbestinventarisatie B.V.
Voornaamste bedrijfsactiviteit (product/dienst): Uitvoeren van asbestinventarisaties
Mart Eerligh – Directeur
Naam bedrijf: Bouwmensen FNZ
Voornaamste bedrijfsactiviteit (product/dienst): Praktijkopleider voor de Bouw
Gerben Sloothaak – Directeur
Naam bedrijf: MGciviel BV
Voornaamste bedrijfsactiviteit (product/dienst): Project- en contractbeheersing van bouw- en infraprojecten
Albertus Boonstra – Salesmanager
Naam bedrijf: BRControls
Voornaamste bedrijfsactiviteit (product/dienst): Advies, ontwikkeling, productie en levering van innovatieve, gebouw gebonden en functionele hard- en softwareproducten voor webbased gebouwbeheersystemen in nieuwe en bestaande gebouwen. Wij doen dit volledig zelfstandig, vanuit onze vestigingen in Zwolle en Drachten.