De werkgelegenheidsgroei van Heerenveen heeft een groot uitwaaierend effect. Bijna 70 procent van de banen wordt ingevuld door mensen uit de wijde omgeving, blijkt uit een economische analyse van Zuidoost Friesland die is gemaakt door RaboResearch. Het rapport is door Rabobank directievoorzitter Rients Schuddebeurs 14 december aangeboden aan de betrokken gemeentebesturen op Landgoed Oranjewoud.
Extra banen leiden zo niet automatisch tot extra inwoners. Tussen wonen en werken liggen vaak tientallen kilometers. Dagelijks stromen duizenden werkers uit alle windstreken naar Heerenveen. ‘Deze pendel zal nog meer groeien’, is de verwachting van Rabo-econoom Frits Oevering.
Bijkomend gevolg is dat in de buurgemeenten Weststellingwerf en Opsterland de woonfunctie belangrijker wordt. Inmiddels is meer dan vijftien procent van de beroepsbevolking uit deze gemeenten in Heerenveen aan het werk. Ook uit de rest van Fryslân komen veel arbeidskrachten. Het aantal pendelaars is in de afgelopen twee decennia meer dan verdubbeld. De keerzijde is dat het bedrijfsleven in Heerenveen in toenemende mate afhankelijk is geworden van een beroepsbevolking uit de verre omtrek.
De regio Zuidoost Friesland is een lichtend voorbeeld op de Nederlandse kaart als het gaat om werkgelegenheidsgroei. Bijna 70 procent van de banengroei sinds 2013 is er te danken aan de Heerenveense economische motor. Heel Fryslân profiteert, merkt Oevering op. Rond 80 procent van de omzet en bijna 70 procent van de inkoop van het bedrijfsleven in Heerenveen-Zuidoost Friesland komt uit de provincie.
Heerenveen heeft zich met succes ontwikkeld tot industrialisatiekern en als logistiek knooppunt voor het Noorden, licht Oevering toe. Daarmee presteert de plaats duidelijk beter dan de trend in Fryslân. Het noorden van de provincie merkt de gevolgen van het wegtrekken van de bevolking en Leeuwarden heeft in het laatste decennium veel banen verloren bij de banken en verzekeraars in de stad.
Toch mist Heerenveen de centrumfunctie zoals Leeuwarden die wel heeft. Op sportief gebied heeft de Sportstad uitstraling, maar bijvoorbeeld als winkelcentrum is het voornamelijk van belang voor de inwoners van de eigen gemeente en van de naastgelegen buurgemeenten. Het advies van Oevering is nuchter: ‘Wees trots op je eigen regio. Probeer geen Amsterdammer te zijn.’
Opmerkelijk is de door Rabo Research vastgestelde achterstand in welvaart in Zuidoost Friesland. De bevolking is volgens de onderzoekers – ondanks de vergrijzing – relatief gezond, maar het gemiddeld inkomen ligt flink lager dan gemiddeld in Nederland. In Weststellingwerf is het een min van 16 procent.
Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland zet zich in voor verhoging van de welvaart, maar ook voor verhoging van het welzijn. Directievoorzitter Rients Schuddebeurs beklemtoont dat de bank haar coöperatief dividend de komende jaren zal besteden aan initiatieven ‘voor een betere en duurzame samenleving’. Het gaat om projecten voor circulaire economie, duurzaam wonen, gezond voedselgebruik, betere aansluiting van onderwijs op bedrijfsleven en bestrijding van eenzaamheid.
Fotobijschrift: op de foto nemen Ellen van Selm, Cor Trompetter, Tjeerd van der Zwan en Gina Tromp namens de gemeenten Opsterland, Weststellingwerf, Heerenveen en Leeuwarden het rapport in ontvangst.
