Honderdduizenden werknemers sprokkelen met hard werken een karig inkomen bij elkaar. Hun arbeidsomstandigheden zijn belabberd en van hun loon kunnen ze meestal niet fatsoenlijk leven. Ze werken op onmogelijke tijden. Sommigen hebben zelfs twee banen. Ze hoppen van het ene tijdelijke contract naar het andere, weten vandaag niet of ze morgen nog werk hebben. Ze liggen wakker omdat hun kinderen niet op zwemles kunnen. Ze voelen zich mislukt omdat ze in de supermarkt altijd genoegen moeten nemen met B-merken. En tijdens de recessie zijn ze vaak ook nog de eersten die eruit vliegen.
Geef de mensen om wie het gaat een gezicht, in woord en in beeld, luidde het verzoek van de fnv aan fotograaf Chris de Bode en schrijver Will Tinnemans. Laat zien wie ze zijn, die honderdduizenden werknemers in de schoonmaaksector, de glastuinbouw, de vleesverwerkende industrie, de postbezorging, de veelal verborgen sector van de huishoudelijke hulp, de supermarkten, de zorg, de taxirijders, de uitzendbureaus en de wereld van zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Want het zijn die sectoren die bij elkaar de rafelrand van de arbeidsmarkt vormen. Niet omdat er iets mis zou zijn met de werknemers in die branches. Het werk zelf is meestal ook alleszins respectabel. Wat het onderste deel van de arbeidsmarkt het aanzien van een rafelrand geeft, is de combinatie van beroerde arbeidsomstandigheden, slechte betaling en een gebrek aan waardering door werk- en opdrachtgevers. De mensen die zich voor dit project hebben laten portretteren, onder wie ook een moeder van vier kinderen uit Sneek, zijn de schaamte voorbij. Ze hebben hun angst voor ontslag of andere represailles opzij gezet, want ze willen dat Nederland hun verhaal kent.
Komt dat zien!
De FNV vond 22 mensen bereid om hun levensverhaal te vertellen en zich te laten portretteren. Het resultaat is te vinden in het boek Onzeker bestaan (uitgeverij Nieuw Amsterdam, 160 pagina’s), op de discussieavond in de Walrus voor € 14,95 te koop uit handen van de auteur, tevens verkrijgbaar bij boekhandel Van der Velde in Sneek. De foto’s van de gelauwerde fotograaf Chris de Bode zijn op groot formaat (2 meter hoog) te bezichtigen:
– van 22 t/m 24 februari in Waltastins, Marktstraat (gemeentehuis) in Sneek
– van 25 t/m 27 februari in de Openbare Bibliotheek van Sneek.
