Als ondernemer hebben de meesten van u het erg druk. Een kans om dat eens te doorbreken is tijdelijk in ‘retraite’ gaan; uit de hectiek stappen en door aanpassing van tempo én omgeving tot mooie inzichten komen. Persoonlijk doe ik dat bij voorkeur alléén, of met mijn vrouw, maar er worden voor kleine groepen in dit kader óók mooie dingen aangeboden. Neem Friese ondernemers als Jessica Tuinman (Vruit.nl), die niet alleen in Friesland retraites aanbiedt, maar ook in Zweden en Marion Langhout (MAS coaching), bij wie je niet alleen in Leeuwarden kunt aankloppen maar ook in Spanje.
Zoals altijd liep de wereld van de kunst op dit alles alweer eeuwen vooruit. Schrijver Goethe trok eind achttiende eeuw naar Italië ‘om zichzelf terug te vinden’ en schilders als Caspar David Friedrich en William Turner trokken de bergen in. Het zijn zo maar wat voorbeelden. In een wereld die gedomineerd werd door industrialisatie en versnelling zochten zij de rust en de ruimte en de rustige cadans van de natuur. Hun landschappen? Dat waren eigenlijk snapshots uit hun innerlijke wereld.
Iedereen heeft zo zijn eigen favoriete bestemmingen, als het gaat om het ontvluchten van het dagelijkse. En ik heb er vele: Schotland, Yorkshire, Lake District, Alpen, Catalonië, Italië. Het schilderen van die landschappen heeft voor mij weinig te maken met het reproduceren van wat ik zág, maar veel meer met wat ik vóélde. Dat lukt lang niet altijd. Opmerkelijk genoeg slaagt het vaak wanneer een bepaald landschap mij op een onverwacht moment ineens verrast.
Zo had ik eens twee dagen gewandeld aan de voet van de Eiger en de Jungfrau in Zwitserland. Na die indrukwekkende dagen was ik uitgeput maar voldaan aan het uitrusten aan de Brienzersee. Het was vroeg in de avond en het weer betrok. Ineens veranderde alles; niet alleen het landschap, maar ook het geluid en de geuren. De dreigende wolken achter de enorme bergen maakten dat ik me klein voelde.
Tegelijkertijd realiseerde ik me dat dit proces een soort van eeuwigheidswaarde had. Ik voelde me op dat moment kwetsbaar, maar raar genoeg ook helemaal ‘thuis’ in de wereld.
Een andere keer maakt ik een lange wandeling in een uithoek van Sicilië. Ik was op de bonnefooi een flink stuk het binnenland ingelopen en daar was het zinderend warm en doodstil. De zee was nergens meer te bekennen; de telefoon had geen bereik; mijn water was bijna op en aan mijn hoofd voelde ik dat ik de hitte eigenlijk niet meer langer dan een half uur zou kunnen verdragen. Toen ineens, achter een heuvelrug, een zacht donzig gefluister. Nog wat stappen en daar verscheen geheel onverwacht een zeearm in het landschap. Kortom: afkoeling. Mijn duik in het water voelde levensreddend.
Dit soort overstelpende natuur-ervaringen, die eigenlijk nooit helemaal goed in woorden zijn te vatten, noemen we ‘sublieme ervaringen’.
