Tytsjerksteradiel was in 2008 een van de eerste gemeenten die met een uitgewerkte beleidsnota kwam over duurzaamheid. Niet alleen op het terrein van milieu, maar over alle beleidsvelden waar de gemeente mee te maken heeft. Dat werd opgemerkt, want de gemeente werd door het Klimaatverbond uitgeroepen tot een van de meest duurzame gemeenten van Nederland. En dat terwijl er vooral werd gekeken naar het benutten van kansen, zonder direct met veel subsidie te komen. Spin in het web is hierbij beleidsmedewerker Ytje Hiemstra. Zij weet met grote vasthoudendheid haar collega’s, inwoners en ondernemers te inspireren en mee te nemen. Zo zijn de afgelopen jaren vele duurzame ‘meters’ gemaakt.
Voorbeeld
Bij Tytsjerksteradiel stond en staat de bewustwording en het zijn van het goede voorbeeld, voorop. Zo werden bijvoorbeeld alle gemeentelijke gebouwen voorzien van zonnepanelen, werd hulp geboden bij het oprichten van energiecoöperaties in dorpen, werden dorpshuizen energiezuiniger gemaakt en werd meegewerkt aan het oprichten van dorps- en wijktuinen. Tweemaal werd een Energieloket ingericht om door samenwerkende bedrijven aan inwoners te laten zien wat er allemaal mogelijk is op het terrein van duurzamer – en dus goedkoper – wonen.
Sinds de samenwerking in Noordoost Fryslân binnen de Streekagenda met de provincie goed op stoom kwam, zijn er nog breder stappen gezet. Een mooi project is bijvoorbeeld het verduurzamen van sportaccommodaties, zodat de verenigingen minder geld kwijt zijn aan energie. En binnen de zes deelnemende gemeenten vooral leren van de dingen die goed renderen, dat werkt prima.
“It leechhingjend fruit ha we maksimaal plukt”, aldus wethouder Rijpstra. “We binne no, yn 2017, ta oan in folgjende stap. De takomst is oan de sirkulêre ekonomy.” Natuurlijk blijft het informeren van inwoners belangrijk, want vooral in de bestaande bouw is nog heel veel winst te halen. Maar nieuwbouw zou vanaf nu zonder gas moeten, omdat deze fossiele brandstof over niet al te lange tijd niet meer beschikbaar is. En je zou bij het bouwen van een huis moeten kijken naar de bruikbaarheid van onderdelen op het moment dat het huis overbodig is geworden. Kun je bijvoorbeeld de stenen dan gemakkelijk weer voor iets nieuws benutten?
Ambitie
Het is een gegeven dat we steeds minder spreken van afval, bijvoorbeeld in de zin van sloopmateriaal, maar eigenlijk alles kunnen beschouwen als de grondstof voor iets nieuws. Dat is de basis voor een circulaire economie: niets meer verspillen, maar opnieuw gebruiken. En daar moet bij de bouw of het bedenken ervan al rekening worden gehouden. Dat geldt voor bijvoorbeeld de afvalinzameling, die feitelijk het verzamelen van grondstoffen is geworden. Van ons huisvuil wordt nu al biogas, maar ook kunststof producten, gemaakt.
“We ha yn Nederlân, mar ek yn Noardeastlik ferbân ambisjeuze doelen steld,” geeft de wethouder aan. “Sûnder in ekstra ynset fan oerheden, mar foaral ek ús ynwenners, sille we dy net helje. Der sil bygelyks ek in omslach plakfine moatte yn de mobiliteit: minder op benzine en diesel en folle mear nei elektrysk ta.” “We bliuwe ynsetten op enerzjybesparring wêr mooglik,” vult Ytje Hiemstra aan. “En troch lokale inisjativen te stypjen, minsken oars tinke te litten, binne we derfan oertsjûge dat it oars kin.” Actief aan de slag met duurzaamheid loont, niet alleen voor het milieu, maar ook economisch: het is goed voor de eigen portemonnee, maar levert daarnaast veel werk op. Voor Rijpstra en Hiemstra is het duidelijk: “Gjin tiid mear te ferliezen, we moatte nó de útdaging oan!”
