Vincent Kooijman raapte in vijf minuten maar liefst 173 stukjes plastic van het Terschellinger strand. Daar kun je moedeloos van raken. Maar Vincent en buurman Ivo Wiersma bedachten drie jaar geleden: “De grondstof voor nieuwe producten ligt gewoon op het strand. We hoeven het alleen nog maar te sorteren, verwerken en hergebruiken.” Voor onderzoek naar die verwerking krijgen ze hulp van NHL Stenden. “Een superfijne samenwerking!”
Vincent en Ivo richtten samen Stichting de Jut Fabriek Terschelling op. Ze kochten – dankzij steun van een ondernemer – een shredder die korreltjes van plastic maakt en een injector die korrels verwarmt tot pasta, zodat dat in een nieuwe vorm geperst kan worden. De stichting kreeg subsidie van het Iepen Mienskipsfûns en mag gebruikmaken van zolderruimte van garage Cupido. Het meeste afval komt bij De Milieujutter Terschelling vandaan. Vincent: “Met zo’n twintig vrijwilligers sorteren en verwerken we dat én vertellen we ons verhaal. We hebben namelijk drie pijlers: bewustwording, educatie en verwerking.”
Hoe schoon is schoon?
De samenwerking met NHL Stenden helpt de stichting enorm met vraagstukken om de regio, in dit geval het kwetsbare waddengebied, vitaler te houden. Tegelijkertijd helpt die studenten om ín en mét de praktijk op zoek te gaan naar nieuwe antwoorden, helemaal passend bij NHL Stenden’s andere kijk op innoveren.
Femke Jaarsma, docent-onderzoeker bij het Lectoraat Circular Plastics: “Het begon zo’n drie jaar geleden met de vraag: ‘Hoe maak je van strandafval nieuwe producten?’ Wij konden direct aanhaken met kennis over productontwikkeling en recycling. Vorig jaar ontwierpen eerstejaars studenten van verschillende opleidingen samen een recyclecontainer.” Vincent: “Met zo’n container kunnen we ter plekke afval verwerken, dat scheelt veel vervoersbewegingen.”
Femke: “Nu duiken we verder in het wasproces. Ik begeleid drie derdejaars studenten van de opleidingen Chemie, Werktuigbouwkunde en Biotechnologie. Zij doen een specialisatie van een half jaar op het gebied van circulaire plastics. Deze studenten onderzoeken hoe je vervuiling van plastic af krijgt, wat er gebeurt bij verschillende waterbesparende wasmanieren, wat uiteindelijk de kwaliteit wordt en wat voor producten je er van kan maken.” Vincent: “Hoe schoon is schoon genoeg? Voor een drinkbeker moet het brandschoon zijn, voor een bloempotje misschien maar 60% schoon.”
Waardevolle kennis
Vincent is ervan overtuigd dat de verwerkingscontainer mét geschikte wasinstallatie er binnen twee jaar staat. “Door deze samenwerking komen we een stuk sneller verder. We hebben zelf veel in huis qua verwerking, Femke en de studenten voegen waardevolle kennis toe.” Jaarsma: “Wij hebben de faciliteiten om onderzoek te doen. We gebruiken het recyclelab in Leeuwarden en polymerenlab in Emmen. Iedere student geeft zijn eigen visie op de uitkomsten. Later werken ze waarschijnlijk ook multidisciplinair samen, ze doen zo waardevolle praktijkervaring op. Daarnaast krijgen ze de kans om te werken aan zo’n maatschappelijk relevant vraagstuk met potentiële wereldwijde impact als dit.”
Bewustwording
Vincent: “Relevant is het zeker. En het begint bij bewustwording, al op jonge leeftijd. Als ik tijdens workshops kinderen het proces laat zien, zijn ze altijd verbaasd hoe leuk en simpel het is. Zij maken straks het verschil, let maar op.” De Jut Fabriek zet door, samen met NHL Stenden. Vincent: “Volgend studiejaar hebben we vast een nieuw vraagstuk voor ze. Wij geloven hierin en willen het groter en beter maken. Gewoon doen. Waarom niet?”